PantaInfo n°23 - 19 de novembre dau 2012

PantaInfo, l’informacion setmaniera dau País Nissart e Alpenc

19 de novembre dau 2012

PAíS NISSART E ALPENC

1/ Actualitat política

Lo diménegue 11 de novembre passat, à l’inauguracion de la renòva de la façada de la catedrala de Nissa, li èra una garolha à prepau d’una bandiera nissarda. Cristòu Daurore, lo director dau Centre Curtural Occitan País Nissart e Alpenc, èra vengut emé una bandiera nissarda qu’èra lo soleta au mitan d’un molon d’autri bandieras blu-blanc-roji. Lo cap de Cabinet dau prefect provèt de la li levar dau mitan en li mandant doi policiers. Lo director dau CCOc refudèt i sortissèt lo mícro de la ràdio per registrar lo sieu òrdre. L’avèm entrevistat à-n-aquesto subjèct. [registrament de l’entrevista de Cristòu Daurore]

2/ Actualitat economica e sociala

En País Nissart e Alpenc, la discriminacion à l’emplec contra lu Nissarts sembla venir mai que mai una realitat. Ensin, d’un costat si reclúton de cadres superiors d’en defoara dau Despartiment e meme de França ò d’Euròpa. De l’autre costat, si recluta, coma lo podèm dire, « la misèria dau monde per concurrençar la misèria locala », coma lu interimaris en sota-tractança per lu grans projècts dau BTP. Lo pretèxto invocat es d’alhors jamai lo cost concurrencial d’aquesta man d’òbra, mas l’absença de qualificacion professionala dins lu mestiers recercats. Si podèm questionar sus de cen qu’es estat l’accion dau poder aquesti 20 darrieri annadi en matiera de formacion professionala dins lu establiments técnicos que depèndon de la sieu juridiccion. N’en siam arrivats à una situacion de contradiccion : l’especulacion imobiliària rende impossible lo lotjament per tota una classa de revenguts, mas lu bas revenuts constitúon una man d’òbra indispensabla en tèrme d’industria de servicis (domestics) per li categorias mai aisadi de la populacion. Aquelu que si pensàvon sortir de la cauma en creant la sieu pròpria entrapresa (artisans, comerçants, auto-entraprenèires) son tombats dins lo trabuquet fiscal : an tot just reçauput l’Avís d’Imposicion Cotisacion Fonciària dei Entrapresas, Taxos per Costs de Comèrcis e d’Industria, Taxos per Costs de Chambra de Mestiers e de l’Artisanat e d’Imposicion Prefachiera sus li Entrepresas de Ret. Toi aquelu taxos sièrvon en partida per pagar li espesas d’estudis, de comunicacions e de promocions dei grans projècts d’infrastructuras de la Metropòli Nissa Coast d’Azur.

3/ Actualitat curturala

Dissabta passat à Coarasa, lo Centre Cultural Occitan País Nissart e Alpenc a organisat lo quarto atalher de coïna, dins l’anciana escòla. Lioneu Veròla, animator de l’Associacion Aubre e escolan de nissart au CCOc, prepauèt ai autres escolans de si perfeccionar en emparant li recetas de la coïna nissarda, en emplegant solament l’occitan, nissart e coarasier.

OCCITÀNIA

1/ Actualitat política

Per lo promier còup, la lenga occitana serà au centre dau debat dins lo Parlament Europeu. A la demanda de l’eurodeputada Catherine Grèze, elegida dins la circonscripcion de Lengadòc, l’intergrop sus li lengas minorisadi consagrerà la sieu session dau 22 de novembre à la lenga d’òc. Aqueu grop, format per d’eurodeputats de partits e de grops politics divèrs, s’amassa cada còup que li a session dins lo Parlament Europeu per tractar dei afaires qu’afècton li lengas e culturas minorisadi d’Euròpa. Li si tracta, normalament, lo cas concret d’una d’aqueli lengas e lo 22 de novembre serà lo torn de l’occitan. Pura, serà pas lo promièr còup que si tracterà lo tèma per rapoart à França, perqué la política francesa intransigenta embé li lengas mau nomenadi regionali atrai de costuma l’atencion dei eurodeputats. Segond Grèze, la tècola de la session es de « far avançar la causa occitana à Brussèlas » e aponde que la lenga occitana es oficiala en Espanha, dont es parlada da quaucu miliers de personas, mas l’es pas en França, dont li es l’immensa majoritat de la populacion occitana. Es per aquò que si demanda : « Que soarta d’egalitat li a entra lu ciutadans europeus ? ». Segond lo sieu vejaire, l’Union Europea a l’obligacion d’intervenir perqué non ajudar una lenga implica de la laissar morir « a fuèc lent ». Grèze considèra, de mai, que la lenga occitana fa part dau patrimòni e dei raiç de la cultura francesa, e doncas la sieu proteccion equivau a protegir lo patrimòni cultural francés. Per tot aquò, es urgent que França signe la Carta Europea dei Lengas Minoritari e Regionali, qu’es, à prepau, una promessa electorala de François Hollande. L’eurodeputada Grèze a convidat, en aquela escadença, quaucu especialistas à pilhar la paraula. Dins aqueu sens, li participeran Guilhèm Latrubesse, conselhier regional de Miègjorn-Pirenèus e poarta-votz dau Partit Occitan, Joan-Loís Blenet, president de la Confederacion dei Calandretas, e Felip Hammel, director dau CIRDÒC. Au delà, un trentenau de militants de la federacion Euròpa-Ecologia si desplaçeran tamben à Brussèlas per assistre à la session e visitar lo Parlament Europeu

Divèndres lo 16 de novembre passat, un debat « Catalonha e l’independença » èra organisat à Narbona à l’iniciativa dau moviment País Nòstre. Au començament un reportatge èra difusat sus la situacion política dins lo Principat, pi la paraula èra donada à Marc Gafarot poarta-votz de Convergència Democràtica de Catalunya, lo partit d’Artur Mas, president de la Generalitat. La discutida èra animada da Joan-Pèire Laval, president de País Nòstre. Aqueu debat público s’es tengut una setmana denans li votacions regionali dau 25 de novembre au parlament catalan. A-n-aquesta escadença, lo Govèrn Provisòri de la República Federala Occitana preve d’organisar un eveniment public lo meme jorn à Nissa en Plaça Garibaldi.

2/ Actualitat economica e sociala

Diménegue 11 de novembre passat, à Fois, à la fin de la ceremònia dei ancians combatents, un òme prenguèt doi drapeus francés e lu faguèt cremar emé la « flama dau sovenir », dau temps que cridava « Visca Occitània, a bas l’Estat francés ». L’òme, de 42 ans, asperèt que lu oficials e lu representants dei associacions patriotiqui francesi quitésson aquela manifestacion de nacionalisme francés debanada en tèrra occitana. Aüra, li autoritats an pas revelat l’identitat de l’òme, que segond li informacions de « La Dépêche » agissèt pas en nom de cap de collectiu, mas en lo sieu nom pròpri. Diluns passat, l’òme foguèt menat ai magistrats dau parquet de Fois dont declarèt que s’agissia d’un « gèst politic ». Lo 18 de decembre que ven, serà jutjat per « degradacions volontari per incendi e otratge a la bandièra francesa ».

3/ Actualitat curturala

L’escrivan Franc Bronzat a publicat l’obratge « 50 ans de literatura dins li Valadas occitani », un estudi sobre la literatura dins li Valadas. Franc Bronzat es probablament l’escrivan valadòu mai conoissut en Occitània despí que l’Institut d’Estudis Occitans publiquèt, en l’an 2000, lo sieu roman titolat « Lo darrier Jarraç » (Prèmi Pau Froment en lo 2002). En lo 1968, fondèt la revista « La Valaddo ». Pus tardi, publiquèt mantu recuèlhs de poesias. Actualament Franc Bronzat es sòci dau Congrés permanent de la lenga occitana e finda sòci de l’Associacion Internacionala d’Estudis Occitans. Sensa comptar, toti li sieu responsabilitats militanti dins li Valadas.

INTERNACIONAL

1/ França

La « Comission dau 7 de novembre » (que lo sieu nom si referisse au 7 de novembre dau 1659, data de la signatura dau Tractat dei Pireneus, dont s’incorporèt la part nòrd de Catalonha à França) organisèt dissabta lo 11 de novembre passat lu actes de la Jornada de Catalonha Nòrd à Perpinhan. Coma totjorn, si manten la revendicacion d’escafar lo Tractat dei Pireneus, « per manifestar la volontat de bastir un futur comun emé la rèsta dei País Catalans », mas aquesto còup, lu catalans manifestèron per defendre l’ensenhament en catalan e « per denonciar li agressions contra la lenga catalana dins tot lo territòri catalan ». Li activitats comencèron a 3 oras dau predinar sus la Plaça dau Castellet embé l’activitat interactiva « Escòla à la carrièra », à la carga de la Brigada d’Intervencion Poetica. Una ora pi, partèt d’aquel endrech la manifestacion per lo centre vila, que s’acabèt a 7 oras e mièja de sera em’una marcha despí lo Castellet fins à l’Ostal Musical. Dins aquel espaci, à 8 oras e mièja, si faguèt l’abitual concèrt de la jornada embé Dekrèpits, Ebri Knight e un tribut rosselhonés à la música jamaicana. A l’escadença d’aquesta jornada, per lo promier còup, l’Assemblada Nacionala Catalana faguèt la session pleniera dau sieu secretariat nacional en Catalonha Nòrd, dins la sedença de l’associacion « Aire Nou » de Bao. De ser, l’ANC participèt finda à la manifestacion de comemoracion dau Tractat dei Pireneus à Perpinhan, darrier la bandaròla de « Catalonha Nòrd per l’Independéncia », que diía « Catalonha Nòrd es tanben Catalonha ! ».

Lo dijòus 15 de novembre passat, lo Ministèri de la Cultura e de la Comunicacion declarèt que França « meteria en òbra lo procès de ratification de la Carta Europea dei Lengas Regionali o Minoritari, en acòrd emé l’engatjament dau president de la República ». Aquò lo diguèt en respoasta à una question escricha depauada en fin d’aost au Senat da Roland Courteau, senator dau despartiment occitan d’Aude. « Aqueu trabalh serà fach d’un biais transversal e cooperatiu, e cerquerà, en conexion estrecha emé lu parlamentaris e l’ensems dei elegits, d’assegurar un plen desvolopament ai lengas de França », ajonhèt lo ministèri, sensa precisar quora comencerà lo procès de ratification. Aquela Carta Europea foguèt signada en lo 1999 da Lionel Jospin, quora èra promier ministre, mas lo president d’alora, Jacques Chirac, n’en refudèt la ratificacion. Aüra, França es en retardi à respècte dei sieus partenaris europeus dins lo domani de la reconoissença dei drechs lingüísticos.

2/ Euròpa

Divèndres 16 de novembre passat, Lo Reiaume Unit a acceptat la legalitat d’una lei qu’egalisa lo galés e l’anglés. Lu conflicts competencials que comènçon d’aparéisser entra lo Reiaume Unit e lo País de Galas afecteran pas, per aüra, l’egalitat legala entra li lengas galesa e anglesa, que Cardiff aprovèt fa quaucu jorns. Lo procuraire general d’Anglatèrra e Galas, Dominic Grieve, a decidit que porterà pas la « Lei dei lengas oficiali » au tribunal suprèm dau Reiaume Unit, e mai se lo Bureu de Galas (un despartiment dau govèrn britànico) exprimèt lo mes passat lu sieus dubis sus d’aquela lei, aprovada da l’Assemblada Nacionala de Galas : cresíon que sortia dei competenças d’aquela cambra legislativa. Lo motiu dau dubi èra que la lei preve que l’anglés e lo galés dévon èstre tractats en estricta egalitat dins li proceduras de l’Assemblada Nacionala. De mai, l’Assemblada deurà emplegar li doi lengas dins li sieu relacions embé lu ciutadans. L’argument dau Bureu de Galas èra que l’Assemblada galesa a de competenças per legiferar sus la lenga galesa, mas pas sus l’anglés. Per contra, lu legisladors galés consideràvon que la mencion de l’anglés dins la lei si faïa solament per rapoart au galés e que, doncas, si legiferava pas sus la promiera lenga. La decision de Grieve evita l’aparicion d’un segond conflict competencial entre lo Reiaume Unit e lo País de Galas. Lo promier vira en relacion emé l’aprobacion en julhet passat, finda de la part de l’Assemblada Nacionala de Galas, de la « Lei dei estatuts locals ». Lo procuraire general d’Anglatèrra e Galas considerèt que doi articles de la lei ocupàvon de competenças dau govèrn britànico, e lo sosmetèt davant lo tribunal suprèm, que si deurà decidre denant Calènas. L’afaire a foarça importança, perqué la « Lei dei estatuts locals » siguèt la promiera legislacion aprovada da l’Assemblada Nacionala de Galas après que lu ciutadans galés aprovésson en referendum un alargament substancial de l’autonomia d’aqueu país dins lo Reiaume Unit. La victòria au referendum supauèt que, tra aqueu moment, l’Assemblada Nacionala posquesse legiferar sus d’un vintenau de domanis sensa besonh de negociar embé Londres.

Lo PSd’Az (Partit Sardo d’Accion) a presentat una mocion au conseu regional per promòure l’independença de Sardenha. Serà estudiada dins la reünion que ven dei caps dei partits emé representacion au conseu. Aqueu meme partit n’en presentèt una de semblabla en lo 2009 mas siguèt refusada embé lo vòte desfavorable de la rèsta dei formacions sardi. Aquesto còup, lo PSd’Az a integrat au tèxto de la mocion de referenças ai procés sobeiranistas començats en Catalonha e en Escòça. Lo Partit Sardo d’Accion compta solament embé 5 dei 80 conselhiers de la chambra sarda e li possibilitats de succés de la mocion son inexistenti. En que cas que sigue, l’objectiu real dau partit es de començar un debat sus la sobeiranetat e lu procés d’independença en Euròpa.

ESPOART

Diménegue passat, l’OGC Nissa a batut Tolosa 1-0 dau temps de la 13ena jornada dau campionat de Liga 1. Lu nissarts an prepauat un juèc seriós e foarça atractiu fàcia à una solida formacion lengadociana qu’a jamai baissat lu braç. Lo goal nissart es estat marcat en segond periòdo per lo goleador Dario Cvitanic. Pura, la fin dau rescòntre èra dificila e lu tolosencs an mancat à mantu repilhadas d’egalisar. Era sensa comptar sus lo talent de David Ospina, qu’a realisat de paradas fantàstiqui. Un gran brau à l’ensems dei aiglons qu’an realisat una boana operacion. Aüra, lo GIM remonta à la 11ena plaça dau campionat. Esperèm un resultat positiu à Sochaux la setmana que vèn, denant de rescontrar lo París Sant German lo dissabta 1er de decembre.

METÈO

Esta setmana aurèm de soleu lu dimarç e dimècres, pi si preve de raissa à comptar de dijòus fins à dissabta. Diménegue, lo soleu deuria revenir laugierament, mas lo temps resterà neblós. Li temperaturas baisseran jusqu’à 14 grados en jornadas e 4 la nuèch.