PantaInfo n°30bis - 8 de març dau 2013

8 de març dau 2013

PAÍS NISSART E ALPENC

1/ Actualitat política

Creacion d'una classa bilingüa nissart-francés a Nissa. Lo cònsol de Nissa Crestian Estrosi e lo president dau Conseu General Eric Ciotti si regaudisson d'aquesto projècte que « contribuerà a la transmission de la cultura e dei tradicions nissardi ai pichoi » cen que diguèt. La classa bilingüa serà dubèrta a comptar de la rintrada de setembre dau 2013, en l'escòla matèrna "Lu Portegaliers" que si tròba au 86 Bolevard dau Papa Joan XXIII. La classa toquerà doi nivèus d'ensenhament : li seccions pichina e mejana. Lu ensenhaments obligatòris si faràn per mitan en nissart e en francés. Per lu escolans de Nissa, l'inscripcion an aquesta classa porrà èstre realizada en defoara dau sector e sensa derogacion, sota resèrva d'un avejaire favorable de la comission que serà encargada d'examinar li candidaturas. Lo nombre de plaças serà limitat a 29 escolans. E mai se la dubertura d'aquesta classa bilingüa constitue una nòva encoratjanta, cau pas denembrar que representa solament un pichin chicolon d'aiga dins un ocean de constrenchas administrativi volontàrii qu'an per tècola d'empedir lo desvolopament generalizat de l'ensenhament dau nissart en la Contea. Non cau denembrar finda que per onorar la sieu promessa de classa bilingüa (solament una classa, manco una escòla), la municipalitat a tot fach per menar a la barradura la Calandreta de Santa Margarida, la soleta de tot lo País Nissart, sota pretèxt que faïa concurréncia au projècte de classa bilingüa...

Lo dijòus 7 de març passat, lo cònsol de Nissa Crestian Estrosi, ensin que Felip Jordan, director de l’Acadèmia, an ratificat lo protocòli per la promiera classa bilingüa francés-nissart. L’eveniment èra foarça encoratjant per l’avenir de l’ensenhament de l’occitan nissart en la Contea. La dubertura de la classa es una promiera tapa d’un desvolopament generalizat. Si parla de durbir a l’avenir un licèu bilingüe. Lu principals representants de l’autoritat li èran presents. Reportatge de Cristòu Daurore qu’es anat entrevistar respectivament : Crestian Estrosi, Felip Jordan, Eric Ciotti ensin que Hervé Barelli, Joan-Luc Gag e Fanny Peretti.[Registrament de l’eveniment]

2/ Actualitat economica e sociala

Lo dissabta 23 de febrier passat, l’associacion Tèrra Segurana organizèt au 303 Avenguda Santa Margarida una acampada qu’avia per tèma principal lu jardins partejats. Li èran un quarantenau de personas, de que de familhas expropriadi, d’elegits municipals, d’avocats, de proprietaris terrians e lu sòcis de Tèrra Segurana. La tècola de la reünion èra de desvolopar lo projècte de creacion de novèli oarts potageri sus de tèrras gasti, logadi per 50 euros maximum. Aquò permeteria ai personas a revenguts modèsts de si norrir sensa plus anar crompar de liumes ai supermercats e de si constituir un microcapital foncier. Permeteria finda de reconquistar li noastri tèrras fertili, de prepauar ai proprietaris terrians un programa agricòli que rapoarta e enfin, seria sorgent de creacions d’emplecs. L’acampada comencèt emb lo discors introductiu de Robert Maria Mercier, president de l’associacion Tèrra Segurana, pi si succedèron respectivament li intervencions de Laetitia Barriera que presentèt en globalitat lo projècte de l’Operacion d’Interès Nacional de la Plana de Var, seguida da Emmanuelle Gaziello, conselhera municipala de Nissa, que parlèt dei finanças de la metropòli tocant la via de 40 metres e sus la totalitat dei surfàcias expropriadi. Après s’encadenèron li discussions sus dei oarts partejadi de que Mèstre Orengo, avocada, expauèt lu avantatges d’un tau concèpte.

A prepaus dau projècte de bastison de la via de 40 metres de larg en l’encastre dau projècte de l’OIN, Emmanuelle Gaziello expliquèt que lu costs d’expropriacion representavan un total de 6 milions d’euros, sigue 15% dei 40 milions d’euros de budget consacrats a l’amainatjament dei vias e ai servicis de netejament de l’ensems de la metropòli. An ja començat de bastir 800 metres d’aquesta via mas doi recors son a si faire : lo promier en cassacion mandat per lo Sindicat de Coproprietat de Nissa-La Plana per estatuar sus la Declaracion d’Utilitat Publica a l’entorn d’aquesta via, lo segond a prepaus de la cessibilitat dei tròç de terren de l’avenguda Santa Margarida menaçada dau projècte. A costat de la necessitat de far lo ponch sus toi lu recors lançats, l’utilitat d’aquest acamp èra finda de radunar lu proprietaris terrians dau sector que si sentian solets e que si cresian, en causa d’un deficit d’informacions dau Consolat e de la Metropòli, que toi lu proprietaris èran d’acòrdi emb lo projècte. Autre ponch evocat : lo Grand Estadi. La conselhera municipala Emmanuelle Gaziello expliquèt que lo sieu recors còntra lo Grand Estadi èra regitat sota pretèxt qu’ela èra pas dirèctament concernida da l’estadi. Per que lo recors sigue acceptat, cau emplir doi condicions : èstre una associacion de lei 1901 qu’a depauat lu sieus estatuts denant lo depaus de permés, ò èstre un proprietari concernit dau projècte. Mentre l’acampada, Andriu Dettori, arquitèct d’interior e espacialista dau trambalan e de l’aeropoart, evoquèt pròpi la futura linha 2 dau trambalan, lo sieu cost enòrme, e sobretot parlèt d’un projècte alternatiu : lo BHNS (Bus de Haut Niveau de Service), nomenat lo bus-tram. Ensin, prepaua un sistèma qu’es foarça pauc costós (un tèrço dau prètz de la linha 2 dau trambalan), mens constrenhent e plus pauc polluant vist que s’agisse d’un modèl a energia ibrida. Andreu Dettori expliquèt qu’avia depauat lo projècte au Consolat, mas s’estonava que fins aüra avia obtengut minga respoasta. Precisèt finda que lo budget previsional per la bastison de la segonda linha dau trambalan èra d’au manco 780 milions d’euros.

3/ Actualitat curturala

Despí lo divèndres 15 de febrier passat, lo carneval oficial de Nissa es dubèrt. S’acompanha tot au long de la setmana de pichins carnevals de quartiers. Lo diménegue passat li auguèt aqueu de Sant Ròc que durèt pas longtemps en causa d’una metèo pròpi marrida. Pura si son recampats de carnevaliers coratjós sota la musica d’una fanfara. Reportatge. [Registrament dau Carneval de quartier de Sant Ròc]

OCCITÀNIA

1/ Actualitat política

Dissabta lo 16 de febrier passat, Montpelhièr acuelhèt la protèsta occitanista, una concentracion que revendica que la futura lei de l’ensenhament, qu’a l’ora d’encuèi si debate a París, pilhe en còmpte li lengas minorizadi, e mai que si pilhe de mesuras efectivi per la sieu implementacion dins lo sistèma educatiu. La lei duerbe la poarta a una aumentacion de l’ensenhament en d’autri lengas, mas mençona pas li lengas de l’Estat francés, cen qu’a provocat de maufidanças tra lu sectors educatius e dins quaucu partits politics. La manifestacion siguèt convocada dau collectiu País Nòstre e comptava mé lo sosten de quatre organizacions occitanisti de mai : la Federacion dei Calandretas de Lengadòc, lo Partit Occitan, la seccion regionala lengadociana de l’Institut d’Estudis Occitans e lo gropament d’ensenhaires en occitan CRÈO-FÈLCO. E mai se la concentracion s’èra convocada emb una cèrta urgéncia e en emplegant basicament li rets sociali, la protèsta comptèt emb la participacion d’emperaquí 500 personas, 350 segond la polícia. A la fin de la protèsta, una delegacion de cinc personas, que representavan cada entitat convocanta, si posquèt entrevistar dins la prefectura de la region de Lengadòc-Rosselhon emb’au cap de gabinet dau prefècte, emb un representant de l’Acadèmia de Montpelhièr e m’un delegat de la DRAC (Direccion Regionala dei Afaires Culturals). Mentre que si debanava l’acampada, arribèron lo prefècte e lu autres representants dau govèrn, que s’engatgèron a far arribar li revendicacions dei manifestants au Ministèri de l’Educacion, dau temps que si farà passar una mocion au president francés François Hollande (que podètz legir sus lo site de País Nòstre). Lu politicians mostrèron finda d’interès per lo foncionament dei Calandretas e dei escòlas publiqui bilingüi. Dins aqueu sens si liurèt au prefècte un document dont si podia veire qu’en Occitània li a un deficit d’ensenhament public en occitan ; una escòla bilingüa per cada 230.000 escolans, dau temps qu’en Còrsega n’i a una per cada 7.000 personas e au Bascoat una per cada 1.500. L’acamp si debanèt en un ton festiu e revendicatiu, e s'acabèt emb una crida a manifestar lo 20 d’abriu a Rodés, dont si debanarà una manifestacion que vòu èstre una jornada festiva de reafirmacion occitana.

2/ Actualitat economica e sociala

Dimècres lo 13 de febrier passat, lo jornal La Setmana raportèt que quaucu 50 policiers expulsèron un desenau d’esqüataires dau Nídol Biarnés, una bastissa qu’aparten a la Crotz Roja francesa. L’accès au luec siguèt refudat ai jornalistas de La Setmana, que rescontrèron pura lo mond expulsats, un desenau d’esqüataires que si tròban aüra sensa possibilitat de lotjament au mitan de l’ivèrn. Lo Nídol Biarnés es un ancian espitau abandonat e una proprietat de la Crotz Roja francesa a Juranson (en Bearn), qu’un grop d’esqüataires l’ocupèron per li bastir un espaci de creativitat, un aubergament d’urgéncia e un luec autogerit dont si pòu emparar de conviure dins un esperit de tolerància. Es per aquò que l’endrech prepauèt d’espectacles, de concèrts, de projeccions, de pasts collectius e d’autri activitats que l’occitan li avia la sieu plaça. Pura, de dirigents de la Crotz Roja francesa, proprietaris de l’endrech, faguèron prevàler lo drech a la proprietat sus lo drech a l’abitatge, e ne'n demandèron l’expulsion immediata en plen ivèrn.

Dijòus lo 14 de febrier passat, lo tribunal per enfants de Besièrs condamnèt un adolescent de 17 ans a cinc ans de preson, de que doi emb sosta e mesa a l’espròva, per aver tuat a còups de ponh Carla, una escolana de 13 ans, a Florençac (en país besierenc), lo 20 de junh dau 2011. Lo procuraire de la República Patrick Mathé anoncièt qu’avia decidit d’introdurre un recors a la decision còntra aquel adolescent, empresonat en un centre despí de junh dau 2012. Mentre de l’audiéncia, lo 23 de genoier passat, la representanta dau Ministèri Public demandèt vuech ans de preson contra aqueu gojat qu’aüra a 17 ans e que fa un an qu’es en preson. Lo jove Gaëtan, qu’au moment dei fachs practicava la bòxa despí doi ans, reconoissèt qu’avia donat doi còups de ponh. Segon l’expèrt medical legal, Carla morèt d’una emorragia intèrna per un uppercut seguit d’un croquet a la cara. En mai d’aquò, un testimòni afirmèt que lo gojat s’arrestava pas mai de picar, coma « un can enrabiat ». L’origina de l’agression seria estada una rivalitat amoroa, desencadenada da Facebook, entre la soarre de l’agressor e la victima.

3/ Actualitat curturala

De contribuents marselhés si son organisats còntra una subvencionassa publica destinada a far venir lo DJ David Guetta a Marselha. Segon Marsactu, far venir David Guetta a la Ciutat Focèa costerà 400.000 euros au conseu municipal de Marselha, qu’es la soma qu’a versat a Adam Concèrt, la societat qu’organiza l’eveniment. La venguda dau DJ parisenc en l’encastre de Marselha Provença 2013 es prevista per la velha de Sant Joan, lo 23 de junh que ven, au Pargue Borely que la Comuna prèsta a gratis e dont s’estima una capacitat per 23.000 personas. An mes lu bilhets en venda a de prètz entre 44 e 60 euros. Aquesta novèla a provocat una vaga de protestacions. D’un costat, Lionel Corsini, conoissut sota lo nom de DJ Oil, a creat un grop sus Facebook nomenat « comando anti-23 de junh » qu’amassa a l’ora d’encuèi mai de 23.000 sòcis. Au delà, s’es lançada una peticion en linha que per aüra amassa mai de 4.000 signaturas. Toi son a demandar l’anullacion de la subvencion. Lu oposants de la municipalitat son finda còntra aquela subvencionassa e dubitan que lu bilhets per l’eveniment seràn venduts, perque lu prètz son pas abordables. En mai d’aquò, remèmbron qu’aquela subvencion despassa li condicions d’una circulària dau Ministèri de la Cultura d’aost dau 1998, que postulava que lu eveniments subvencionats an da practicar de tarifas accessiblas à toi lu publics. La ràbia creisse despí que si saup que segond lo rendut-compte dau conseu municipal, consultable en linha, lu estanquets e lu ponchs de restauracion dau public poàdon èstre explechats per Adam Concerts, la societat subresubvencionada. Dau sieu costat, la comuna diía au jornal francés Le Figaro que la subvencion es justificada « per la reputacion internacionala » de Guetta que « participa a l’irradiacion que deu donar la vila de Marselha ai festivitats de Marselha Provença Capitala de la Cultura 2013 ».

INTERNACIONAL

1/ França

Lo processús d'autonomia d'Arsàcia rescoantra d'obstacles sus lo sieu camin. Qualificada de « laboratòri » de la descentralisacion en França, Arsàcia voterà lo 7 d'abriu que ven sus la creacion d'una collectivitat territoriala, un biais d'organisacion territoriala que li permeterà de concentrar de competenças dins una soleta administracion e que li durberà li poartas per assumir mai de competenças, transferidi de París. Mas l'oposicion de partits d'orientacions desparieri e lo perilh d'una abstencion foarça auta plànon sus lo projèct. En efèct, la proposicion de creacion de la nòva collectivitat, que ven de l'UMP que govèrn dins li tres entitats polítiqui arsaciani actuali (lo Conseu Regional, e lu Conseus Generals dei doi despartiments arsacians), es criticada dai partits d'oposicion per de motius diferents : Euròpa Ecologia-Lu Vèrds e lu nacionalistas arsacians d'Unser Land reclàmon la supression dei despartiments e l'autonomia d'Arsàcia. Lo Partit Socialista considera que lo projècte pilha pas en compte l'especificitat d'Estrasborg (municipalitat actualament socialista) coma airal metropolitan e critica la proposicion de metre lo sèti dau govèrn arsacian à Colmar. Dau sieu costat, lo Front Nacional s'opaua au projècte perqué lo ve pauc clar tocant l'impact financier, la reduccion dei costs, l'eficacitat e la racionalisacion. Lo FN capisse pas tamben perqué se vòu mantenir doàs conferenças « despartimentali » se l'objectiu declarat es l'unificacion dei competenças. Tra lu oposants au projècte figúron finda de representants locals dei centristas dau MoDem e dei nacionalistas pro-francés de Debout la République, que mènon una campanha per votar de non au projècte lo 7 d'abriu.

De joves estudiants dau moviment nacional de Còrsega si plànhon contra l'associacion France-Corse, que si di representativa de la « majoritat silencioa » de la societat còrsa, e que mena à tèrme una campanha en favor dau centralisme francés e contra lu moviments nacionalistas de Còrsega. Li activitats d’aquela associacion an un notable resson dins lu mèdias mai conoissuts de l’ísola e comènçon de tocar l’opinion publica. L’incidença mai importanta la trobam dins l’encastre universitari. Es despí aquel encastre qu’un centenau d’estudiants, sòcis de divèrs sindicats de l’Universitat de Còrsega, an iniciat una campanha per metre en evidença lu objectius e l’ideologia de France-Corse. Vènon de publicar un manifèst que denonça li vertadieri intencions de France-Corse, un moviment que, de nom es plan nòu, mas qu’exista despí foarça ans. S’atròba qu’es lo produch renovelat d’una organisacion de militants anticòrsos, de caractèr violent, amassats en lu ans 80 sota lo nom de Còrsega Francesa Republicana. Lo manifèst (publicat au numèro de febrier de la revista U Ribombu, tèxt non disponible en linha) comença per reconóisser que toi dèvon aver la garantida de la libertat d’expression, mas critica lo fach que lo moviment France-Corse s’atribuïsse la representacion de la majoritat silencioa sensa minga fondament. Denonça finda la « mediatisacion excessiva d’aquela organisacion que monopolisa lo debat public, mai d’un còup per setmana, dins la pressa insulària ». France-Corse si caracterisa per lu sieus atacs contra lu nacionalistas còrsos, lu autonomistas e lu regionalistas, mespreant toi aquelu que defèndon la lenga e l’identitat còrsi, fins au ponch de « considerar la signatura d’una Carta de la Lenga Còrsa coma se siguèsse un acte xenofòb » e forçadament « antifrancés e antirepublican ». Segond lo manifèst, France-Corse considèra l’Universitat de Corsega, « coma un instrument de propaganda » e un nídol de « terroristas incultes manipulats per una chorma de goros ». Lo manifèst conclude en dient que la lenga còrsa tròva pauc à pauc la sieu plaça en la societat e la classa política, e que mentre que lu còrsos son à venir mèstre daus sieu destin, France-Corse es pas « la majoritat de minga biais », es solament « una minoritat que fa de bosin » e que pèrde de resson dins la societat còrsa, « particularament en la joventut ».

2/ Euròpa

Lo divendres 8 de febrier passat en Espanha, bascos, catalans e galècs presentèron au parlament espanhòu una proposicion de lèi per lo drech à l’autodeterminacion. La proposicion de nòrma reconoisse lo Bascoat, lu País Catalans e Galícia coma de nacions e establisse que, en cas de convocacion d’un referendum, aqueu si considererà valide se la participacion passa 50% dau còrs electoral. En cas que 50% dei vòtes sígon favorables à l’independença, lo govèrn autonòme aurà lo poder de proclamar aquela independença. L’iniciativa èra presentada dai poarta-votz dei tres formacions, Xabier Mikel Errekondo, Alfred Bosch e Olaia Fernández. Bosch remembrèt que la proposicion revendicava que toi lu pòbles « àugon lo drech a l’autodeterminacion e [que] lo poàscon exercir ». Segond Bosch, s’agisse d’una espròva devèrs la democràcia espanhòla, au mejan d’una via « plenament democràtica e legala », reconoissuda da la legislacion internacionala. La lèi reconoisse que li nacions de l’Estat « an lo drech inalienable de convocar un referendum d’autodeterminacion nacionala sus la constitucion d’un estat independent ». Establisse qu’auran drech de vòte lu ciutadans embé drech au sufragi ai eleccions municipali e que la consulta se porrà convocar a l’iniciativa dau parlament autonòme ò de 20% dau còrs electoral. La nòrma establisse qu’un còup proclamada l’independença, « s’inicierà la negociacion mé l’estat espanhòu per establir lu drechs e lu devers » de cada part « en un procès de transicion per lo plen transferiment de poders e de ressorsas ». « En cas de discordanças qu’empàchon lo procès de transicion, cu que sigue dei doás parts porrà sollicitar la mediacion dei Nacions Unidi », cen que conclude lo tèxto, que si presenterà au debat en session pleniera dau Congrès dei Deputats espanhòu.

3/ Monde

Exaccions au Malí. Mentre que l’Estat francés ploura la moart d’un legionari abatut dimarç passat, lo jornal amazigh Tamazgha.fr evoca d’exaccions menadi da l’armada maliana sus li populacions civili, essencialament de toarègs. L’AVRA (Associacion dei Refugiats e Victimas de la Repression d’Azawad) receu cada jorn de testimoniatges en aquesto sens. Lu camps de refugiats dei estats vesins, sobretot en Mauritània, son pres per assaut da de refugiats qu’an fugit en massa li exaccions, de que de numerós fremas e pichoi qu’an assistit au massacre dei sieus parents. Diluns passat, si debanèron de manifestacions à Kidal per protèsta contra aqueli exaccions e per exigir l’intervencion de la Comunitat Internacionala per metre fin à-n-aquela barbaria. Lo jornal amazigh acusa la presença de l’armada francesa de favorsar aqueli exaccions. Lo meme jornal publica una tièra de 68 oficials toarègs de l’armada maliana que son estats arrestats e clavelats per « tradison à la pàtria ».

ESPOART

Marrida serada per l’OGC Nissa dissabta passat. Lo Gim a reçauput una sevèra rosta 4-0 contra Sant-Estève à l’issuda d’un rescòntre pròpi important contra doi concurrents directs per la quarta plaça dau campionat. Lo match comença mau per lu roges-e-negres quora à la setena minuta lu vèrds duèrbon l’escòre em’un but d’Aubameyang sus penaltí. A la 24a minuta, la situacion s’agrava per Nissa emé l’expulsion d’Esseyric coupable d’una fauta grossiera sus lo jugaire estevés Clément, qu’es ferit. Nissa comença lo segond periòdo à 10 contra 11 e pòu ren faire contra la furia dei vèrds que fan esclapar la defensa nissarda, em’un doblat de Brandao e un goal de Mollo. 4-0 es l’escòre final per un match tant important. Aüra Nissa es à la quinta posicion emé darrier la menaça de Montpelhièr e de Lille que revènon en aut dau classament. Esperèm que Nissa sauprà relevar la tèsta après una tala rosta, e veirèm coma lo Gim si comporterà dissabta que ven, contra lo club lengadocian Montpelhièrs, campion de França en títol.

METÈO

La sason dei pluèias non es per s’acabar en la Contea. Levat lo diménegue que deuria èstre ensolelhat mas en part neblós, s’aspèra encara mai de pluèi per tota la setmana que ven, au manco fins au diménegue 17 de març que ven. Li temperaturas jornadieri varieran entra 10 e 15 grados, e caleran fins à 4 grados la nuèch.